Grano-de-niero
Plantago afra
Plantaginaceae
Àutri noum : Erbo-di-niero, Biasso.
Noms en français : Plantain pucier, Plantain psyllium.
Descripcioun :La grano-de-niero, es uno pichoto planto (5 à 40 cm) que trachis dins li tepiero seco e en ribo de ribiero. Es uno planto gaire ramificado que douno d'èr à Plantago arenaria mai que se n'en destrìo d'un biais segur emé si bratèio de la flour coumpausado que soun mai courto qu'elo. Li fueio soun longo, plato e primo (1 à 3 mm). Coumpara emé l'erbo-bruno que ié sèmblo proun.
Usanço :Li fueio de grano-de-niero se manjon en ensalado. Li grano, un cop gounflado dins l'aigo, soun bono contro lou quiéu tapa e remoulisson. Ajudon à lucha contro la pisso-douço e lis artèri tapado. Soun peréu utilisado en cousmetico pèr faire de poutingo pèr la pèu (anti-enflamativo).
Port : Erbo
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Abriéu à avoust
Liò : Tepiero seco
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Plantago afra L., 1762
Glaujo
Iris pseudacorus
Iridaceae
Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.
Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.
Descripcioun :La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.
Usanço :Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753